Stencilmachine met fiets
Uit de collectie van het Verzetsmuseum Amsterdam
Stencilmachine van het merk Gestetner voor de productie van illegale bladen, aangedreven door een fiets via de riem op het achterwiel.
h 120 cm x b 180 cm (Gestetner)
h 120 cm x b 50 cm (fiets)
1940-1945
De Duitsers heffen in 1940 de persvrijheid op. Alleen berichtgeving die zij goedkeuren mag in de kranten, op de radio en in het bioscoopjournaal verschijnen. In reactie hierop ontstaat de illegale pers.
Mondjesmaat verschijnen de eerste illegale blaadjes. Aan het eind van de oorlog is het aantal toegenomen tot 1300. Het maken en verspreiden van illegale bladen is zeer gevaarlijk werk: er staat de doodstraf op. Ook het bezit van een enkel blaadje is al riskant. Door de toenemende schaarste, bijvoorbeeld van papier, krijgen de makers met steeds meer problemen te kampen. Met deze stencilmachine, aangedreven door een fiets, vermenigvuldigen Amsterdamse verzetsmensen illegale bladen, waarschijnlijk vanaf eind 1944, als de elektriciteit steeds vaker afgesloten wordt.