Video
Overgave, 05 May 1945
5 mei ochtend

5 mei is in Nederland Bevrijdingsdag. Op die dag zou in Wageningen de capitulatie van het Duitse leger in Nederland getekend zijn. Weinige weten echter dat de officiële capitulatie van Duitse leger in Noord-West Europa (waar Nederland onder valt) al op 4 mei is getekend. Op de Lüneburger Heide in Duitsland wordt het capitulatiedocument (Instrument of Surrender) getekend. De vijandigheden zullen op 5 mei om 08:00 worden gestaakt. De Duitse troepen in Noord-West Europa leggen hun wapens neer.  Formeel is Nederland dus dan al bevrijd.

Maar wat gebeurt er op 5 mei 1945 dan in Wageningen? Op deze dag zijn er gesprekken tussen luitenant-generaal C. Foulkes en kolonel-generaal Johannes Blaskowitz, bevelhebbers van respectievelijke de Canadezen en de Duitse troepen in Nederland. Op tafel liggen de overgavebevelen (Orders on the Surrender).

De Duitse troepen moeten, omdat ze het opperbevel al gecapituleerd heeft op de Lüneburger Heide officieel de bevelen van de geallieerden opvolgen. De geallieerde troepen staan aan de rand van het bezette gebied. Ze willen op 7 mei de Randstad binnentrekken. Dan moeten ze wel zeker weten dat de Duitse troepen ze ongehinderd door laten.

Op 5 mei in de ochtend komt eerst de afgevaardigde van het Duitse opperbevel naar Wageningen. In hotel de Wereld gaat hij in gesprek met Foulkes. De bevelhebber van de Duitsers, Blaskowitz, wil nog niet komen.

Generaal Foulkes eist dat Blaskowitz bij hem aan tafel komt. De eerste gesprekken in de ochtend leveren dus nog niets op. Prins Bernhard is tijdens deze bijeenkomst ook in hotel de Wereld aanwezig.

Bron: Comité 4 en 5 mei Wageningen

Video
Overgave, 05 May 1945
5 mei middag

Op de ochtend van 5 mei 1945 zijn de overgavebevelen van de Duitse troepen in Nederland besproken. Officieel zijn deze al de vorige dag gecapituleerd. Het Duitse leger moet nu orders van de geallieerden opvolgen. In de ochtendbespreking is kolonel-generaal Johannes Blaskowitz niet aanwezig. Hij is de opperbevelhebber van alle Duitse troepen in Nederland.

Door de Canadese luitenant-generaal C. Foulkes wordt hij streng verzocht om toch naar Wageningen te komen en hij komt. Blaskowitz wordt door de geallieerden verantwoordelijk gesteld voor de afhandeling van de bevelen. In de middag gaat het gesprek tussen de geallieerden en de Duitse legerleiding verder. Dit gesprek gaat vooral over de geallieerde orders die het Duitse leger moet uitvoeren.

Bij binnenkomst geeft Blaskowitz op de vraag of hij wil capituleren als antwoord een volmondig ja. Dat kan ook niet anders, want zijn opperbevel in Noordwest-Europa heeft al gecapituleerd. In het document wat die dag is getekend, staat niet één keer het woord capitulatie. Wel wordt gesproken over de overgavebevelen

Die bevelen bestaan onder meer uit het geven van informatie over de Duitse troepen en stellingen in Nederland. Op 7 mei willen de geallieerden de randstad intrekken.

Om 16:30 worden de orders door de twee generaals getekend. Er zijn geen foto’s gemaakt van de officiële ondertekening. Het document is terug te vinden in het archief van de gemeente Wageningen.

Ondanks dat het geen officiële, rechtsgeldige capitulatie is geweest, is de ondertekening toch van groot belang voor Nederland. Op deze dag heeft de Duitse opperbevelhebber van het Duits leger in Nederland nadrukkelijk gezegd dat ze capituleren en dat de oorlog is afgelopen. Een belangrijk moment voor Nederland. Het is te vergelijken met de Nederlandse capitulatie van 15 mei 1940. Sinds die datum is er net geen vijf jaar verstreken

Bron: Comité 4 en 5 mei Wageningen

Foto
Generaal Blaskowitz verlaat de aulo van de Landbouw Hogeschool.
Beeldbank WO2 - NIOD
Overgave, 05 May 1945
6 mei

Alhoewel op 5 mei in hotel de Wereld de overgavebevelen zijn getekend, is op 6 mei ook het één het ander gebeurd. Tijdens de bijeenkomst op 5 mei in hotel de Wereld zou kolonel-generaal Johannes Blaskowitz om één dag uitstel van de overgavebevelen gevraagd hebben. In de Nederlandse geschiedschrijving wordt veelvuldig gesproken over deze dag uitstel.

Blaskowitz zou pas op 6 mei in de aula van de Landbouw Hogeschool in Wageningen zijn bevelen getekend hebben. Maar dit lijkt niet te kloppen, want op 5 mei is het document met de orders in hotel de Wereld door zowel de geallieerden als de Duitsers getekend.

Zeer waarschijnlijk is Blaskowitz op 6 mei teruggekomen om de geallieerden de informatie te verstrekken die ze op 5 mei gevraagd hadden. Namelijk de informatie over de Duitse troepen in het nog bezette deel van Nederland. Hij tekent ook documenten waarin staat dat hij de bevelen heeft ontvangen en heeft uitgevoerd. Dit vindt plaats op een boerderij in de buurt van Nude.

In de aula van de Landbouw Hogeschool in Wageningen is waarschijnlijk gesproken over de terugtocht van de Duitse troepen in Nederland.

Bron: Comité 4 en 5 mei Wageningen