In tegenstelling tot Duitsland is in Nederland het ziekenfonds aanvankelijk niet verplicht. Nederlandse bedrijven kunnen hierdoor iets goedkoper werken. Om dit concurrentievoordeel met Duitsland op te heffen, maakt de Duitse bezetter het ziekenfonds in 1941 verplicht voor alle Nederlandse werknemers. Iedereen beneden een bepaalde inkomensgrens moet zich aansluiten bij een zorgverzekeraar.