Doorwerking

Na de bevrijding ging alle aandacht naar de wederopbouw van het land. Over de verschrikkingen van de oorlog werd nauwelijks gepraat. Iedereen had immers wel wat meegemaakt. Dat gold voor zowel voor kampoverlevenden, burgerslachtoffers en (gezinnen van) verzetsdeelnemers. Joden die de verschrikkingen van de Holocaust hadden overleefd, werden zakelijk en koud bejegend. Degenen die vanuit de voormalige kolonie Nederlands-Indië naar Nederland kwamen en over hun kampervaringen vertelden, kregen te horen dat zij ‘het in ieder geval warm hadden gehad.’ Veel van deze mensen besloten te zwijgen, maar de oorlog was voor hen niet afgelopen. Tegenwoordig is er meer aandacht voor de doorwerking die de oorlog tot op de dag van vandaag heeft op individuen, gezinnen en de samenleving.

Vergangenheitsbewältigung en culturele dekolonisatie

Waar de genazificeerde Duitse samenleving na de beëindiging van het Derde Rijk stap voor stap door een proces van Vergangenheitsbewältigung – analyse en verwerking van het verleden – is gegaan, staat de culturele dekolonisatie in postkoloniaal Nederland nog in de kinderschoenen.

Gezinnen

De oorlog werkte door in gezinnen. Tijdens de oorlog zijn veel gezinnen uiteengerukt. Na 1945 werden die soms na jaren pas herenigd. Voor de verschillende gezinsleden was het niet eenvoudig om de draad weer op...

Zwijgen

Mensen die waren teruggekeerd uit concentratiekampen zwegen vaak over hun nare ervaringen. Ze wilden of konden er niet over praten. Ook wilden ze hun geliefden het leed besparen. Zwijgen werd een vorm van overleven. Maar...

Publieke discussie

In de jaren zestig kwam meer aandacht voor de zogenaamde langetermijngevolgen van de oorlog. Het besef drong door dat veel mensen nog dagelijks kampten met de psychische gevolgen van hun verschrikkelijke oorlogservaringen. Doorslaggevend voor het...

Ouder worden

Er leven in Nederland veel ouderen die de oorlog hebben meegemaakt. Zij kunnen last hebben van oorlogservaringen, maar dat is voor hun omgeving niet altijd zichtbaar. Wanneer ouderen afhankelijker worden van anderen en hun energie...

Veerkracht

Veel overlevenden van een ingrijpende gebeurtenis ontwikkelen geen psychische klachten. Na heftige ervaringen hebben de meeste mensen voldoende veerkracht om de draad weer op te pakken. Onderzoek suggereert dat het emigreren naar Israël na de...

Oorlogstrauma

Rond 1970 werden de psychische problemen van degenen met heftige oorlogservaringen voor het eerst erkend. Het waren normale reacties op extreme omstandigheden, zelfs als die zich na zo lange tijd voordeden. Dit werd het KZ-...