Indonesië onafhankelijk

Na het uitroepen van de republiek Indonesië op 17 augustus 1945 en de Bersiap-periode volgt een periode waarin onderhandelingen, onrust en gewelddadige strijd elkaar afwisselden. Nederland neemt de wapens op tegen de republiek Indonesië in de zogenoemde eerste en tweede ‘politionele acties’ (juli-augustus 1947 en december 1948-januari 1949), later de dekolonisatieoorlog (1945-1950). De militaire acties in deze dekolonisatieoorlog gaan met excessief geweld gepaard. De gewapende strijd leidt tot internationale druk op Nederland. Via een Rondetafelconferentie komen Nederland en Indonesië tot een soevereiniteitsoverdracht. Nederland erkent de onafhankelijkheid van Indonesië pas op 27 december 1949. Nederlands Nieuw-Guinea valt echter buiten deze overdracht.

Op 17 februari 2022 sprak premier Mark Rutte namens het kabinet zijn excuses uit naar Indonesië voor het extreme en stelselmatige geweld van Nederlandse militairen tijdens de dekolonisatieoorlog. Excuses waren er ook voor de zogenaamde ‘Indische generatie’ van veteranen en de Indische en Molukse Nederlanders. Aanleiding hiervoor waren de resultaten van het grootschalig onderzoeksprogramma van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies.