Japanse bezetting

In januari 1942 valt het Japanse leger het eiland Tarakan voor de kust van Borneo (het huidige Kalimantan) binnen. De eerste gevechten op zee vinden al snel hierna plaats. Het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) capituleert op 9 maart 1942.

Een deel van de overwonnen Europeanen wordt van de Aziatische bevolking geïsoleerd en in krijgsgevangenen- of burgerkampen gevangen genomen. Aanvankelijk steunt de Indonesische bevolking de Japanners, maar deze houding verandert naarmate hun situatie verslechtert. Miljoenen Indonesische mannen worden door Japan gedwongen te werk gesteld als romusha (dwangarbeider), onder andere aan de Birma-spoorweg. Ook Nederlandse en geallieerde krijgsgevangenen moesten onder dwang werken, onder meer aan de spoorweg.