Wat is verzet? Waarom heeft het verzet van toen voor ons nu betekenis? Zou ík in verzet gaan en zo ja, waarom? Maar kan ik die vraag eigenlijk wel beantwoorden wanneer ik nooit oorlog heb ervaren?
Voor het Jaar van Verzet, dat in 2018 zijn beslag zal krijgen, schreef Frank van Vree, directeur van het NIOD en hoogleraar Geschiedenis van Oorlog, Conflict en Herinnering aan de Universiteit van Amsterdam, in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei de jaarthematekst.
“Oorlog is politiek met andere middelen.” Bijna iedereen kent deze beroemde quote van Clausewitz. Toch schrijft Clausewitz in zijn beroemde boek Vom Kriege uit 18321 eigenlijk niet over oorlog, maar over verzet.
De oorlogservaringen van Erik Hazelhoff Roelfzema – geheim agent en piloot – bereikten via zijn autobiografie Soldaat van Oranje en de daarop gebaseerde film en musical een zeer groot publiek. Welke stempel drukte hij daarmee op de beeldvorming van het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog?
Er zijn allerlei manieren om verzet in tijden van oorlog te evalueren, variërend van peilloze bewondering voor vaderlandslievende helden tot een cynische beschrijving van een wereld vol bedrog en verraad.
