Mensen die waren teruggekeerd uit concentratiekampen zwegen vaak over hun nare ervaringen. Ze wilden of konden er niet over praten. Ook wilden ze hun geliefden het leed besparen. Zwijgen werd een vorm van overleven. Maar toch was de oorlog een belangrijke en bepalende factor in hun gezinnen. De oorlog was in allerlei vormen nog aanwezig, bijvoorbeeld in de onbespreekbare onderwerpen binnen de familie, of in de nachtmerries of driftbuien van een ouder. Kinderen van ouders die de kant van de bezetter hadden gekozen, namen van hen niet alleen het geheim, maar ook hun schaamte over.